Nederlandse groene vingers in Trevinano

Tuinarchitecte Marie-José Reynaerts verhuisde bijna vier jaar geleden samen met haar man Coen Vreeke naar Trevinano (in het noorden van de regio Lazio), naar de boerderij die ze in 2004 al gekocht hadden. Deze ruim driehonderd jaar oude podere hebben ze eigenhandig (letterlijk) helemaal verbouwd, steeds in vakantieperiodes. Maar het werd iedere keer moeilijker om er weer weg te gaan – en dus zijn ze uiteindelijk gebleven en hebben ze er een eigen bedrijf opgezet: Bisconti Case e Giardini. Voor Ciao tutti zullen ze een keer per maand verslag doen van het wonen en werken in Italië én van alle mooie tuinen die je in de laars kunt vinden.

Marie-José: ‘Trevinano is een gehucht met nog geen tweehonderd inwoners, op de grens van Lazio met Toscane en Umbrië: Etruskenland. En aangezien de Etrusken erg goed wisten wat goed voor hen was, geven we hen graag gelijk. Het is ook voor ons de ideale plek om te wonen. Zeer centraal gelegen in het hart van Italië, prachtige steden op redelijke rij-afstand, maar vooral ook zo divers…

 

De prachtige Val d’Orcia om de hoek, het geweldige en schone Lago di Bolsena om de andere hoek. De Monte Amiata, de hoogste berg van Toscane, die in het noordwesten het landschap domineert en waar iedere dag de zon op spectaculaire wijze ondergaat. Viterbo met zijn middeleeuws centrum, Orvieto, Perugia, Assisi, Rome, Siena, Florence, Pitigliano, de kust van de Maremma – in welke richting we ook rijden, het landschap en de mogelijkheden zijn en blijven eindeloos. Wat een land!

Ondanks deze schoonheid was het geen makkelijk besluit om hier te gaan wonen. Het allermoeilijkste was en is dat we twee dochters in Nederland achterlaten. De jongste was nog maar net achttien jaar toen we gingen. Maar gelukkig hebben we over en weer heel wat bezoekjes waarbij de eindeloze zomers het heerlijkst zijn. We zien het maar als een compliment dat ons huis dan als een soort van duiventil fungeert.

Dan moet er natuurlijk brood op de plank komen. En daar gaat deze gastblog over, over ons werk in dit heerlijke onnavolgbare land. Soms gekmakend, soms tandenknarsend, soms ook wanhopig maar altijd oprecht dankbaar dat we in zo’n prachtig stukje natuur mogen wonen en werken.

 

Een stukje tuingeschiedenis
Het is algemeen bekend dat de Grieken en Romeinen ons hedendaagse leven enorm beïnvloed hebben. Minder bekend is dat Italië ook echt de bakermat is van onze hele tuincultuur. Italiaanse tuinen zijn historisch de allerbelangrijkste tuinen en tevens ook de mooiste ter wereld.

Helaas is er bijna niets meer over van de aller vroegste tuinen die zijn aangelegd na de val van het Romeinse Rijk en de opkomst van de renaissancetuinen in de vijftiende en zestiende eeuw. Immers tuinen zijn vergankelijk, in tegenstelling tot de bouwkunst. Het vergankelijke schuilt aan de ene kant in het gebruik van levende materialen, de beplanting natuurlijk, maar aan de andere kant is een tuin ook afhankelijk van onderhoud en het gebruik ervan.

Ook zijn allerlei prachtige Italiaanse tuinen later, in het begin van de negentiende eeuw, veranderd in Engelse landschapstuinen. De tuin met formele aanleg maakte plaats voor een meer speelse indeling. Slingerende paden, bloemperken, bomen, men creëerde een stuk gecultiveerde natuur, waarbij het leek alsof de mens er geen hand in had gehad.

Daarnaast zijn verschillende tuinen zo goed als verdwenen, kijken ze nu uit over een snelweg of verkeren ze in staat van verval. Toch is er ook goed nieuws want gelukkig is er ook heel veel bewaard gebleven en prachtig gerestaureerd.

Nog altijd hanteert de klassieke tuinaanleg de principes van de grote tuinen van de Italiaanse renaissance. Ze tonen hoe tuinkamers gemaakt worden, hoe deze zich verhouden tot het hoofdgebouw, hoe assen en dwarsassen de ruimte onderverdelen, hoe paden en trappen alle terrassen met elkaar kunnen verbinden, hoe je symmetrie aanbrengt en rust zodat het eindresultaat altijd een samensmelting is van kunst en de omringende natuur, die van zichzelf al oogverblindend mooi is. Immers voor dit soort tuinen en de bijbehorende paleizen en buitenhuizen werden uiteraard niet de minst panoramische plekken uitgezocht.

Aan het begin van de zestiende eeuw begon men tuinen te verfraaien met klassieke Romeinse beelden. Dit bepaalde voor de komende twee eeuwen het gezicht van de tuinen in heel Europa. In de zeventiende-eeuwse baroktuinen werd de orde die er in de tuin heerste meer verbonden met de wildere natuur eromheen zoals bijvoorbeeld bij de Villa Borghese en Isola Bella aan het Lago Maggiore.

Aan het begin van de achttiende eeuw nam Frankrijk het over in de tuinarchitectuur. Deze Franse invloeden zijn nu nog herkenbaar in verschillende Italiaanse tuinen zoals de paleistuin in Caserta, net ten noorden van Napels. Aan het einde van de achttiende eeuw kwam de giardino inglese, de al eerder genoemde Engelse landschapstuin, in de mode. Aan deze periode danken we tal van prachtige parken. Nadeel hiervan was dus wel dat eenmaal aan deze mode veranderde tuinen hun oorspronkelijk ontwerp verloren.

De allereerste botanische tuinen werden rond 1545 aangelegd in Padua en Pisa. In deze tijd brachten ontdekkingsreizigers allerlei nieuwe kruiden en planten mee van overzee. Puur om het makkelijk en overzichtelijk te maken werden deze vaak aromatische tuinen onderverdeeld in geometrische strakke vakken. Voortbordurend op de middeleeuwsehortus conclusus, de oude klooster- en kruidentuin. Italiaanse bladhoudende eiken (Quercus ilex, Quercus suber), cipressen, Italiaanse laurier (laurus nobilis, in de volksmond alloro genoemd) en buxus voorzagen de geneeskrachtige planten van de broodnodige schaduw. Nog altijd zijn dit de toppers in de hedendaagse mediterrane tuin.

 

In oude overleveringen waar gesproken wordt over het begrip ‘tuin’ worden woorden gebruikt als warande, paradijs, heilig woud, lusthof en boomgaard. Een situatie waarin de mens het dus naar zijn zin had. Een droom van een tuin, een pairidae’za. Dit Oud-Iraanse woord betekent letterlijk ‘ommuring’. En muren spelen in de tuinkunstgeschiedenis dan ook een prominente rol. Als afbakening en bescherming maar ook als giardino segreto, de geheime tuin, die echt besloten en afgesloten lag van het meer representatieve gedeelte.

Al deze brokjes geschiedenis hebben nog altijd invloed op de hedendaagse tuinaanleg. Maar ook als je tuinen in Italië gaat bezichtigen, wat ik je van harte kan aanraden, zie je vaak onderdelen terug van de diverse stromingen. Gelukkig zijn bijvoorbeeld in Toscane voorbeelden te vinden van alle stijlen, soms zelfs verenigd in één tuin.

Behalve wat geschiedenis zal ik in mijn gastblogs ook vertellen over mijn dagelijks werk als tuinarchitect in Italië. Hoe geweldig leuk werk is dat! Nog altijd is het een feest om hier met zoveel cultuur om me heen in dit fantastische landschap ietsjepietsje bij te dragen aan nog meer geur en kleur. Daarnaast kom ik allerlei cultuurverschillen tegen in manier van werken maar ook discussies waarvoor een tuin moet en kan dienen, de verschillen in tuinbeleving dus.

 

Over de kwekers die ik hier heb leren kennen, de ‘boefjes’ die je soms tegenkomt. Dat hier in Italië het vak van hovenier eigenlijk niet bestaat. En tuinen die absoluut de moeite waard zijn om in dit hart van Italië te gaan bekijken. Maar ook over mijn passie, de mediterrane planten, wat een beauty’s… Ik zal er steeds eentje nader bekijken en beschrijven. En zoals zo vaak, als je planten gebruikt daar waar ze van nature thuishoren, heb je er (bijna) geen omkijken naar. Iedereen blij! Maar ook als je ze toch in Nederland wil hebben, vertel ik welke het meest geschikt zijn, hoe je ze moet verzorgen en waar je ze aan kunt schaffen.

Daarnaast zal ook Coen aan het woord komen, over zijn avonturen in en met de Italiaanse bouw. Als ingenieur is hij beschikbaar voor bouwbegeleiding, restauratiewerken en ook voor aan- en verkoop Italiaans onroerend goed. We houden ons van harte aanbevolen voor vragen, op- en aanmerkingen. Je kunt altijd contact met ons opnemen via reynaertsmj@gmail.com (Marie-José) of vreekec@gmail.com (Coen). A presto!’

TREFWOORDEN historiegriekenrenaissancetuinaanleggroene vingerstrevinanoval dorcialago di bolsena

DEEL DIT ARTIKEL

REACTIES

Freek
24-06-18 14:56:55

Fantastisch! Ik ben op zoek naar die laatste boom met paarse bloesem. Die zou ik graag willen hebben. Kun je mij daarbij helpen?
Ik hoor het graag

Neem nu contact met ons op:

info@bisconti.eu +393394950351

Laatste berichten

Non ti preoccupare!
Bloemen
Bouwen!
Artikel Blog Photolap
Artikel De Tuin in vier seizoenen
In Bloei, artikel uit de Smaak van Italie
Honden!
ItaliaCasa magazine
Bisconti Case & Giardini in het nieuws in Italie
De tuin als toegevoegde waarde
Op naar de lente!
Het creëren van een tuin in Italië
Bisconti, het verhaal achter onze restauratie en verhuizing
Over bloemetjes en bijgeloof
Vier seizoenen lang genieten
Giardino di Ninfa, een groene oase ten zuiden van Rome
Het schitterende eiland Elba & Tuinieren in een pot
Il consiglio - het geheime genootschap dat allerlei zaken dicteert
Voorjaarsboden; Camelia's, bollen en tulpen
De touwtjes in handen houden
Water in de tuin en drie prachtige mediterrane planten
Cadeautjes van de Italiaanse natuur
Tuinaanleg bij vakantiehuis
Nederlandse groene vingers in Trevinano

Trefwoorden

welkom bloem fontein historie grieken renaissance tuinaanleg groene vingers trevinano val dorcia lago di bolsena vakantiehuis pioenrozen viterbo teucrium cultuurverschillen goede wil bouwvakkers kennis kunde geduld Voorjaarsboden voorjaarsbollen tulpen camelia haag rozentuin consiglio geheim genootschap dicteert sedum ruspestre angelina raphiolepsis choisya ternata Elba macchia mediterranea napoleon botanische tuin tuinieren in een pot Giardino di Ninfa oase van rust ten zuiden van Rome vier seizoenen bijgeloof sterrenbeelden restauratie verhuizing italie lazio eigen werk zelf doen bijzonder uitdaging lente voorjaar warmte van de zon planten ontwaken honden tuinen bouwen umbrie toscane etrusken siertuinen tuinontwerp passie bouwbegeleiding photolap fotografen